Њујорк. 01 март 2025 – Светски познатата консултантска компанија „McKinsey & Company“ кон крајот на минатата година го објави својот најнов извештај „Глобална Енергетска Перспектива“, кој фрла светлина врз иднината на глобалниот енергетски сектор. Документот, открива дека светот е на раскрсница во борбата за нискојаглеродна иднина, со предизвици кои бараат итни и координирани решенија.
Според анализата, побарувачката за електрична енергија расте со невидено темпо. Електричните возила, индустриската електрификација и зголемените потреби на домаќинствата го движат овој тренд. Обновливите извори – соларна и ветерна енергија – бележат импресивен раст, но фосилните горива остануваат клучен играч. Извештајот предвидува дека до 2050 година, нафтата, природниот гас и јагленот ќе сочинуваат помеѓу 40% и 60% од глобалните енергетски потреби, во зависност од развојот на технологиите и политиките. 
„Емисиите на CO2 ќе го достигнат својот врв меѓу 2025 и 2035 година, по што следи пад до 2050 година“, велат експертите од „McKinsey“. Но, дури и во најповолното сценарио, светот нема да ги исполни целите за нето-нула емисии поставени со Парискиот договор. Причината? Недостигот на критични материјали како литиум и кобалт, заедно со заостанатата инфраструктура и недостатокот на квалификувана работна сила, го попречуваат напредокот.
Извештајот предвидува четири можни сценарија за иднината, со затоплување од 1,6°C до 2,9°C до крајот на векот. Во сите случаи, фосилните горива остануваат неопходни во следната деценија за да се одржи енергетската стабилност, особено во земјите во развој каде милиони луѓе сè уште немаат сигурен пристап до енергија. „Ова не значи откажување од обновливите извори“, истакнуваат од „McKinsey“, „туку прагматичен пристап кој ги балансира реалноста и амбициите.“
Предизвиците се јасни: мрежите за пренос на електрична енергија не можат да го следат темпото на растот на обновливите извори, системите за складирање енергија се недоволно развиени, а недостигот на работници го успорува спроведувањето на зелените проекти. За да се надминат овие пречки, потребни се огромни инвестиции, технолошки иновации и меѓународна соработка.
„Ова е моментот да се дејствува“, предупредуваат авторите на извештајот. „Енергетската транзиција не е само еколошки императив, туку и економска и социјална потреба. Светот мора да најде начин да ја обезбеди енергијата што му е потребна, без да ја жртвува иднината.“
За читателите во Македонија, овој извештај носи важни пораки. Како земја во развој со свои енергетски предизвици, Македонија може да извлече поуки од глобалните трендови за да ги унапреди своите планови за обновливи извори и енергетска ефикасност. Дали сме подготвени да се вклучиме во овој глобален пресврт? Одговорот зависи од денешните одлуки.
Повеќе детали можете да најдете во оригиналниот извештај на „McKinsey & Company“ на следниов линк: https://www.mckinsey.com/industries/energy-and-materials/our-insights/global-energy-perspective
Енергетика 24
