Во последниот месец, земјите од регионот продолжија со инвестициска активност во енергетскиот сектор, особено во проекти поврзани со обновливи извори и складирање на енергија. Во Србија, Хрватска и Црна Гора беа најавени нови вложувања вредни десетици милиони евра, кои се дел од пошироките напори за модернизација на енергетската инфраструктура и зголемување на користењето на зелени извори на енергија.
Во Србија, компанијата GridFlex од Белград најави изградба на батериски систем за складирање енергија во Лесковац, вреден 17 милиони евра и со капацитет од 125 MWh. Објектот ќе се простира на 1,5 хектари, а според најавите, изградбата ќе биде завршена до крајот на 2026 година, со пуштање во употреба на почетокот на 2027. Градоначалникот на Лесковац, Горан Цветановиќ, истакна дека инвестицијата ќе донесе стабилност на локалната мрежа и ќе отвори можности за нови инвеститори. Проектот е дел од поширок тренд – српскиот оператор Elektromreža Srbije (EMS) годинава примил дури 12 апликации за поврзување на батериски системи, со вкупен капацитет од над 1.000 MW.
Во Хрватска, пак, Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) одобри 12,2 милиони евра заем за изградба на соларната електрана „Новaља“ на островот Паг. Проектот, вреден 14 милиони евра, е во завршна фаза и ќе започне со производство во декември 2025 година. Електраната со 21 MWp инсталирана моќност ќе произведува околу 31 GWh годишно, што ќе покрива потреби на 12.000 домаќинства и ќе ја намали емисијата на јаглерод за над 6.000 тони годишно. Финансискиот директор на RP Global, компанијата инвеститор, истакна дека ова е „потврда за високите стандарди и долгорочната визија за одржлив развој“.
Покрај тоа, хрватското Министерство за економија додели 19,8 милиони евра од ЕУ Модернизацискиот фонд на компанијата IE-Energy за изградба на првиот национален систем за складирање енергија од 60 MW/120 MWh во Шибеник. Проектот, вреден вкупно 60 милиони евра, ќе биде завршен до 2026 година и ќе обезбеди критични услуги за балансирање на мрежата, овозможувајќи поголемо интегрирање на обновливите извори. Според министерот за економија Анте Шушњар, „оваа инвестиција е клучна за сигурна и модерна електроенергетска иднина на Хрватска“.
Во Црна Гора, пак, фокусот е насочен кон големи инфраструктурни проекти што ја поврзуваат земјата со европскиот енергетски пазар. Владата потврди дека се подготвува теренот за изградба на вториот подморски кабел кон Италија, проект кој ќе го удвои капацитетот за извоз на електрична енергија кон Европската Унија. Првиот кабел, долг 445 километри, беше пуштен во употреба во 2019 година, а новиот се очекува да започне со изградба во 2027. Според министерот за енергетика и рударство Адмир Шахмановиќ, „вториот кабел е клучен за иднината на Црна Гора – тој не само што ќе обезбеди сигурност и приходи преку извоз, туку ќе ја направи земјата магнет за нови инвестиции во соларни и ветрови проекти“.
Паралелно, црногорскиот инвеститор Милорад Станојевиќ најави изградба на соларна централа во Ластва, Цетиње, со капацитет од 81 MWp, што дополнително ќе ја зголеми улогата на земјата како регионален производител на чиста енергија. Со модернизацијата на преносната мрежа и новите правни реформи, Црна Гора го засилува своето место како енергетски мост меѓу Балканот и ЕУ.
Сумирано, во последниот месец во регионот се најавени повеќе од 130 милиони евра нови инвестиции во обновливи извори и системи за складирање енергија. Проектите се дел од тековните активности за зајакнување на енергетската инфраструктура и подобрување на интеграцијата на обновливите извори во електроенергетските системи. Инвестициската динамика се одвива со поддршка од европски финансиски институции и соработка меѓу земјите од регионот, што придонесува кон понатамошен развој на енергетскиот сектор.
Енергетика 24
