Италија ќе стане европски лидер во субвенционирањето на електрични возила (ЕВ) откако од октомври 2025 година стартува новата владина програма за поддршка на купувачите. Според податоците на Euronews Business, земјата нуди највисоки директни стимулации во ЕУ – до 11.000 евра по лице, што може да покрие и до 30% од цената на нов автомобил на струја.
Субвенцијата во Италија ќе важи само за возила со вредност до 42.700 евра со вклучен ДДВ, а висината на поддршката ќе се одредува според приходите на купувачите. Ваквиот потег доаѓа во момент кога продажбата на ЕВ во земјата е многу ниска – во првите седум месеци од 2025 година батериските електрични возила имале удел од само 5,2% на пазарот, далеку под просекот на ЕУ од околу 15%.
Зад Италија следуваат Грција и Полска со пакети од по околу 9.000 евра. Грчката влада нуди дополнителни стимули: 2.000 евра за отстранување на старо, загадувачко возило, како и 1.000 евра за купувачи помлади од 29 години. Дополнително, Грција има и значајни даночни олеснувања – ЕВ се ослободени од регистрациски данок, а возилата со најниски емисии не плаќаат ниту годишен данок. Таму уделот на електричните возила во продажбата е 5,3%.
Во Полска субвенцијата е слична по износ, а дополнителна предност е што електричните возила не плаќаат регистрациски данок. Пазарниот удел на батериските ЕВ таму достигнал 5,4% во првите седум месеци од годинава.
Словенија нуди до 7.200 евра за возила со цена до 35.000 евра со ДДВ, а дополнително овие автомобили плаќаат минимален регистрациски данок. Благодарение на ваквите мерки, електричните автомобили сочинуваат 9,2% од пазарот.
Шпанија, пак, обезбедува директни субвенции од 4.500 до 7.000 евра за електрични возила и од 2.500 до 5.000 евра за плаг-ин хибриди. Програмата е дополнета со даночни поволности – намалување на персоналниот данок за 15% од цената на возилото (до максимум 3.000 евра) и 75% понизок патен данок во големите градови. Таму уделот на батериските ЕВ е 7,8%.
Иако директните стимулации се највисоки во јужна Европа, најголем пазарен успех бележат нордиските земји. Во Норвешка, каде батериските ЕВ сочинуваат дури 94,1% од продажбата, државата не нуди директни субвенции, туку целосно ослободување од ДДВ, увозни давачки и регистрациски такси, како и намалени патни трошоци и фериботски тарифи.
Данска применува сличен модел – електричните возила плаќаат само 40% од регистрацискиот данок, а дополнително имаат одбивка од над 22.000 евра. Таму пазарниот удел на ЕВ достигнува 64,3%.
Некои земји ги укинуваат директните субвенции. Австрија веќе ја прекина својата програма за поддршка на поединци. Франција пак го намали буџетот, но најавува нов бонус од 1.000 евра за секое електрично возило произведено во Европа, со услов цената да е под 47.500 евра.
Шведска планира нов модел од 2026 година – 4.938 евра распоредени во период од 36 месеци, насочени исклучиво кон семејства со ниски приходи од руралните средини. Финска, пак, разгледува програма за скрапирање на стари автомобили, со поддршка до 2.500 евра за купување ново еколошко возило.
Сите овие мерки се дел од пошироката стратегија на Европската унија за намалување на емисиите. Според европското законодавство, автомобилските флоти мора да ги намалат емисиите на CO2 за 55% до 2030 година.
Иако пристапите се разликуваат, од високи директни субвенции во Италија, Полска и Грција, до даночни ослободувања и системски поволности во Норвешка и Данска, целта е иста: забрзување на транзицијата кон возила без емисии и исполнување на климатските цели.
табела за споредба на субвенциите и пазарниот удел на електрични возила во различни европски земји:
| Земја | Директна субвенција (€) | Дополнителни бонуси / услови | Даночни олеснувања | Пазарен удел на ЕВ (%) | Забелешки |
|---|---|---|---|---|---|
| Италија | До 11.000 | Зависи од приход; возила >42.700€ исклучени | – | 5,2 | Почеток на програмата: октомври 2025 |
| Грција | 9.000 | +2.000 за скрапирање на стар автомобил; +1.000 за купувачи <29 години | Ослободување од регистрациски и делумно од годишен данок | 5,3 | – |
| Полска | 9.000 | – | Ослободување од регистрациски данок | 5,4 | – |
| Словенија | До 7.200 | За возила до 35.000€ | Минимален регистрациски данок | 9,2 | – |
| Шпанија | 4.500–7.000 (ЕВ), 2.500–5.000 (PHEV) | – | Даночни олеснувања: 15% од цена до 3.000€; 75% намалување на патен данок | 7,8 | – |
| Норвешка | 0 | – | Ослободување од ДДВ, увозни давачки и регистрациски такси; намалени годишни такси, фериботи | 94,1 | Највисок пазарен удел во Европа |
| Данска | 0 | – | 40% од регистрациски данок; одбивка 22.170€ | 64,3 | Пазарот расте преку даночни олеснувања |
| Франција | 1.000 (европско производство, <47.500€) | – | – | – | Буџетот за субвенции е намален |
| Шведска | 4.938 (36 месеци, од 2026) | Само за семејства со ниски приходи во рурални средини | – | – | Во подготовка |
| Финска | До 2.500 | Само за скрапирање на стар автомобил (>10 години) | – | – | Во подготовка |
Извор: Euronews.com
