Брисел. 16 мај 2025 – По три години од лансирањето на планот REPowerEU, Европската комисија презентираше сеопфатен извештај за напредокот во напуштањето на руските фосилни горива и забрзувањето на транзицијата кон почиста, поевтина и поодржлива енергија.
Планот, кој беше инициран во мај 2022 година како одговор на енергетската криза предизвикана од руската инвазија врз Украина, има за цел да ја зголеми енергетската независност на ЕУ преку зајакнување на обновливите извори, енергетската ефикасност и намалување на потрошувачката. 
Според новите податоци:
- Увозот на руски гас се намалил од 150 милијарди кубни метри во 2021 година на 52 милијарди кубни метри во 2024, што претставува пад на уделот од 45% на 19%.
- Увозот на руска сурова нафта е намален од 27% на само 3%, а увозот на јаглен од Русија е целосно укинат.
- Земјите-членки што користат руски дизајнирани нуклеарни реактори (тип ВВЕР) почнаа да преминуваат кон алтернативи од други земји.
Паралелно, ЕУ бележи значителен напредок во развојот на обновливи извори. Денес, 47% од електричната енергија во Унијата доаѓа од обновливи извори. Индустриските проценки покажуваат дека инсталираниот капацитет за ветерна и соларна енергија е зголемен за 58% во периодот од 2021 до 2024 година, што довело до заштеда од околу 38 милијарди кубни метри гас. Очекувањата за 2025 година се за дополнителен раст од 16%, со што ќе се заменат уште 16 милијарди кубни метри гас.
Во доменот на енергетската ефикасност, ЕУ усвои нови правила со кои земјите-членки се обврзуваат да ја намалат потрошувачката на енергија за дополнителни 11.7% до 2030 година. Преку реформи во градежниот сектор и подобрување на енергетските стандарди на апаратите за домаќинства, ЕУ успеала да намали побарувачката за гас за 17% од август 2022 до јануари 2025, што одговара на 70 милијарди кубни метри годишно.
Сепак, Комисијата признава дека ЕУ сè уште увезува енергенси од Русија, од чиј приход и понатаму се финансира руската војна во Украина. Како одговор, на 6 мај 2025 беше објавена новата Патна карта на REPowerEU, која предвидува постепено и координирано укинување на преостанатите енергетски врски со Русија.
Во јуни 2025, Комисијата се очекува да излезе со законодавни предлози кои ќе вклучуваат забрани или ограничувања за нови договори со руски снабдувачи со гас, трговски мерки за увоз на збогатен ураниум и построги правила за следење и транспарентност на рускиот гас. Исто така, се планираат и национални планови за постепено укинување на увозот на руски гас, нафта и нуклеарна енергија.
Со ова, Европската унија го потврдува својот пат кон енергетска независност и климатска неутралност, зацврстувајќи ја својата решеност да не дозволи енергијата да се користи како средство за геополитичко уценување.
Извор: Европска комисија
