Скопје. 5 Јуни 2025 — Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) ги зајакнува своите напори за поддршка на одржливи инвестиции и енергетска ефикасност во земјите од Балканот, преку нови кредитни линии и гаранциски механизми насочени кон зелени проекти. Овие иницијативи ги опфаќаат Хрватска, Србија, Црна Гора и Македонија, и вклучуваат блиска соработка со локални банки и поддршка од Европската унија.
Во Хрватска, ЕБОР неодамна го претстави InvestEU Guarantee Facility, дел од пошироката програма на Европската унија за поттикнување на стратешки инвестиции во одржлива инфраструктура, дигитализација, истражување и социјален развој. Преку овој механизам, локалните банки, како што е Zagrebačka banka, добиваат гаранции за да можат да финансираат проекти како од приватни лица, така и од големи компании. Фокусот е ставен на енергетска ефикасност, обновливи извори на енергија и одржлив транспорт, а се очекува дека ова ќе поттикне стотици милиони евра нови инвестиции.
Во Србија, ЕБОР и Европската унија доделуваат заем од 15 милиони евра на Erste Bank за поддршка на мали и средни претпријатија преку програмата SME Go Green. Средствата се наменети за зелени технологии и мерки за енергетска ефикасност, со посебен акцент на земјоделството и женското претприемништво. Успешните проекти ќе добијат грантови до 15% од вредноста на заемот. 
Во Црна Гора, слични поддршки се достапни преку Crnogorska komercijalna banka и NLB Banka Podgorica. Вкупно, програмата SME Go Green планира да обезбеди 120 милиони евра за регионот на Западен Балкан, со потенцијал да достигне до 400 милиони евра во наредните години.
Истовремено, во Македонија, ЕБОР го лансираше Green and Growth Programme во партнерство со Sparkasse Bank и NLB Bank. Оваа програма, дел од Accelerating Coal Transition (ACT) инвестициониот план поддржан од Климатскиот инвестициски фонд (CIF), е насочена кон поддршка на компании во Пелагонија и Југозападниот регион, области најпогодени од затворањето на термоелектраните на јаглен.
Преку таргетирани заеми, компаниите ќе можат да инвестираат во зелени технологии, нови деловни објекти и проширување на капацитетите. Програмата беше официјално претставена на настан во Скопје на 2 и 3 јуни, каде се собраа претставници од Владата, меѓународни финансиски институции и граѓанскиот сектор за поддршка на праведната енергетска транзиција во земјата.
Со овие иницијативи, ЕБОР ја потврдува својата водечка улога во унапредувањето на одржливиот развој и борбата против климатските промени во регионот.
Енергетика 24
