Санкт Петербург. 24 јуни 2025 (Ројтерс) – Русија се соочува со сериозен енергетски предизвик: вишок на природен гас кој не може да се пласира на странските пазари, откако извозот кон Европа падна за над 80% поради геополитичките тензии и санкции. Владата и индустриските актери сега бараат алтернативни решенија, меѓу кои и пренамена на гасот за дата-центри, производство на хемикалии и рударење криптовалути.
„Гаспром“, рускиот државен енергетски гигант, достигна историски високи нивоа на извоз од 180 милијарди кубни метри во 2018-2019 година, но оваа бројка во 2024 падна на само 32 милијарди, а до крајот на годината се очекува да опадне уште повеќе, поради прекинот на транзитот преку Украина.
„Сега се наоѓаме во ситуација кога речиси половина милијарда кубни метри дневно остануваат неискористени. Тоа е предизвик, но и можност за индустриска пренамена,“ изјави министерот за развој на Далечниот Исток и Арктикот, Алексеј Чекунков, на Меѓународниот економски форум во Санкт Петербург. 
Тој откри дека неколку големи инвеститори веќе ја разгледуваат опцијата за вложување во гасно-хемиски капацитети, а сè поголем интерес има и за користење на гасот во дата-центри што развиваат вештачка интелигенција – сектор кој глобално бара сè повеќе енергија.
Според податоците, „Гаспром“ лани произведе 416 милијарди кубни метри гас, но продаде околу 361 милијарда, што значи дека голем дел останува неискористен. Компанијата дел од гасот го користи за сопствени потреби, како што е енергетското напојување на гасоводите.
Во потрага по нови потрошувачи, руската компанија „БитРивер“, специјализирана за дата-центри, предложи до 10 милијарди кубни метри гас годишно да се користат за криптовалутен рударски хардвер.
Но, не сите се согласуваат со овој пристап. Заменик министерот за енергетика, Павел Сорокин, предупреди дека природниот гас е прескап за вакви цели и предложи пренасочување кон јагленскиот сектор, кој се соочува со сопствени проблеми поради санкциите.
„Повеќе логика има да изградиме електрани во близина на рудници, отколку да трошиме скап гас на дата-центри,“ рече Сорокин, истакнувајќи ја актуелната ранливост на рускиот енергетски извоз.
Извор: Ројтерс
