Варшава. 30 април 2025 – На маргините на Самитот на Иницијативата „Три мориња“ одржан во Варшава, хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ и романскиот министер за енергетика Себастиан Бурдуја остварија значајни билатерални разговори со американскиот секретар за енергетика, Крис Рајт, со акцент на стратешки енергетски проекти и продлабочување на трансатлантската енергетска соработка.
Министерот Бурдуја истакна дека Романија останува клучен партнер на САД во регионот, особено во делот на безбедното и одржливо производство на енергија. „Главните проекти кои ги развиваме со американска поддршка беа иницирани уште во првиот мандат на претседателот Трамп. Денес тие напредуваат со полна пареа, со што се зацврстува нашата стратешка ориентација кон енергетска независност и транзиција,“ рече Бурдуја.
Меѓу најважните иницијативи е изградбата на мал модуларен нуклеарен реактор (SMR) во Дојчешти, во соработка со американската компанија NuScale Power, на местото на поранешна термоелектрана. Дополнително, изградбата на блоковите 3 и 4 во нуклеарната централа Чернаводa продолжува во партнерство со американските компании Fluor и Sargent & Lundy. 
Романија соработува и со Националната лабораторија за обновлива енергија на САД (NREL) во развојот на HVDC-интерконектор за подобра интеграција на обновливи извори, реверзибилни хидроелектрани и мапирање на геотермалниот потенцијал на Букурешт. Американската платформа Transocean Barents веќе работи на истражувањата за длабоководно гасно наоѓалиште Neptun Deep во Црното Море.
Од друга страна, премиерот Пленковиќ и секретарот Рајт на посебната билатерална средба разговараа за проширување на LNG-терминалот на островот Крк, зајакнување на гасната инфраструктура на Хрватска кон Унгарија и Словенија, како и поддршка за регионалните интерконектори кои би ја зголемиле отпорноста на системот.
„Соработката со САД е од клучно значење за енергетската стабилност и отпорност на Централна и Југоисточна Европа,“ заклучи Пленковиќ, нагласувајќи го интересот на Хрватска за нови технологии и стратешки инвестиции во зелена и сигурна енергија.
Во рамките на Самитот, хрватскиот министер за економија Анте Шушњар се сретна со делегација од Институтот за нуклеарна енергија на САД, на која било разговарано за можноста за развој на мали модуларни реактори (SMR) во Хрватска. „Нуклеарната енергија е дел од решението за долгорочна декарбонизација и сигурност на снабдувањето. Веќе формиравме работна група што ќе го анализира потенцијалот и моделите за примена на SMR во нашиот систем,“ истакна министерот Шушњар.
Извор: SEEbiz
