Лондон. 21 март 2025 – Велика Британија го започнува патот кон позелена иднина со инвестиција од 200 милиони фунти за поставување соларни панели на училишта и болници низ земјата. Оваа иницијатива, објавена на 21 март 2025 година, е предводена од новоформираната државна компанија GB Energy и претставува дел од стратегијата на владата за намалување на трошоците за енергија во јавниот сектор, истовремено унапредувајќи ги целите за одржливост. Првите соларни панели се очекува да бидат инсталирани веќе ова лето, носејќи значителни финансиски и еколошки придобивки за образовните и здравствените институции.
GB Energy, основана во октомври 2024 година од страна на Лабуристичката влада, е замислена како столб на енергетската транзиција во Велика Британија. Со седиште во Шкотска, оваа компанија има за цел да ја зголеми енергетската независност на земјата и да ги намали трошоците за енергија преку инвестиции во обновливи извори. Првиот голем проект на GB Energy – инсталација на соларни панели на стотици јавни објекти – е чекор кон исполнување на овие ветувања.
Инвестицијата ќе овозможи опремување на училишта и објекти на Националната здравствена служба (NHS) со соларни системи, со потенцијал за проширување на други јавни институции во иднина. Според Министерството за енергетска сигурност и нето-нула емисии (DESNZ), проектот не само што ќе ги намали трошоците, туку и ќе ја поддржи економијата преку создавање нови работни места во секторот за чиста енергија. 
Енергетската криза од изминатите години остави длабоки траги врз јавните институции во Велика Британија. Зголемените цени на гасот и електричната енергија ги принудија училиштата и болниците да пренасочуваат средства од основните услуги кон плаќање сметки. На пример, NHS, како најголем потрошувач на енергија во јавниот сектор, во последните години се соочува со годишни трошоци од 1,4 милијарди фунти за енергија – речиси двојно повеќе од пред пандемијата.
Со поставувањето на соларни панели, владата предвидува значителни заштеди. Просечно училиште би можело да заштеди околу 25.000 фунти годишно, додека болниците и другите NHS објекти би можеле да намалат трошоци до 45.000 фунти годишно, особено ако се комбинираат соларните системи со батерии за складирање енергија. Овие заштеди ќе им овозможат на институциите да ги пренасочат средствата кон подобрување на наставата, набавка на опрема или унапредување на здравствената грижа.
Од еколошка перспектива, проектот ќе придонесе за намалување на јаглеродниот отпечаток на јавниот сектор. DESNZ проценува дека соларните панели би можеле да ги намалат емисиите на CO2 за десетици илјади тони годишно, приближувајќи ја Велика Британија до целта за нето-нула емисии до 2050 година.
Објавата за инвестицијата беше дочекана со оптимизам од страна на експертите и локалните власти. „Ова е победа за училиштата, болниците и животната средина“, изјави портпаролот на DESNZ за Ројтерс. „Со овој проект, не само што ги намалуваме сметките за енергија, туку и поставуваме темели за одржлива иднина“. Првите инсталации се планирани за летото 2025 година, со фокус на објекти во региони каде енергетските трошоци се особено високи.
Сепак, некои аналитичари предупредуваат дека успехот на проектот ќе зависи од брзината на имплементација и од капацитетот на локалните мрежи да ја поддржат новата инфраструктура. Дополнително, владата планира да ги прошири партнерствата со приватни компании за да се забрза процесот на инсталација и да се обезбеди долгорочна одржливост на системите.
Овој потег на Велика Британија е дел од пошироката стратегија за декарбонизација и намалување на зависноста од фосилни горива. Со инвестиции во соларна енергија, земјата не само што ги поддржува своите јавни служби, туку и испраќа сигнал до светот дека обновливите извори можат да бидат практичен одговор на енергетските предизвици. Доколку проектот се покаже успешен, GB Energy планира да го прошири својот опсег со нови иницијативи, вклучувајќи ветерна енергија и проекти за енергетска ефикасност.
Извор: Reuters
