Пишува: Џозеф МекМонигл
Последната одлука за инвестиција на компанијата Woodside Energy за изградба на терминал за извоз на LNG во Луизијана — дел од над 90 милиони тони нов извозен капацитет на САД што се очекува оваа година — го потврдува клучниот факт на денешниот енергетски пејзаж: течниот природен гас (LNG) повеќе не е „преоден“ енергенс. Тој е стратешки столб на глобалната енергетска безбедност.
Безбедност, достапност и прилагодливост
Светот денес се соочува со растечки геополитички ризици, нестабилни синџири на снабдување и зголемена побарувачка за енергија — особено од новите економии и дигиталната инфраструктура што ја движи вештачката интелигенција. Во такви услови, LNG нуди уникатна комбинација: може брзо да се прошири, да се испорачува по потреба и истовремено да овозможи намалување на емисиите. Тој не е само „мост“ до нискојаглеродна иднина; тој овозможува таа иднина да биде безбедна, сигурна и правична.
Обновливите извори, нуклеарната енергија и биогоривата се клучни за декарбонизација, но ниту еден од нив сè уште не обезбедува континуирана сигурност потребна за современите економии. LNG ја пополнува таа празнина — не како конкурент, туку како партнер на чистата енергија. Кога нема ветер или сонце, LNG ја гарантира стабилноста. Токму таа флексибилност е од суштинско значење за да има струја и да останат ниски трошоците.
Строга и унифицирана стратегија за енергетска транзиција, која е премногу зависна од променливи обновливи извори, ризикува да предизвика нови кризи: недостиг на енергија, ценовни шокови и социјално-политички отпори. Секоја држава мора да ја моделира сопствената стратегија според своите економски структури, ресурси и приоритети. Во таа рамка, LNG останува клучна и повеќенаменска компонента на сигурниот енергетски микс.
Водечкиот бран на новите пазари
Од Јапонија до Мароко, државите ја зголемуваат својата ориентација кон LNG. Јапонската компанија ENEOS Holdings вложува во LNG за да обезбеди долгорочна и достапна енергија. Мароко, пак, го одобри својот прв терминал за увоз на LNG, чекор кој се вклопува во поширокиот тренд низ Глобалниот Југ, каде владите гледаат во LNG како гориво за раст, замена за јаглен и алатка за постигнување развојни цели.
Според Shell LNG Outlook 2024, глобалната побарувачка за LNG ќе порасне за повеќе од 50% до 2040 година. Најголемиот дел од тој раст ќе дојде од Азија и Африка, каде што урбанизацијата и индустријализацијата бараат прилагодлива и флексибилна енергија. LNG им овозможува на овие економии да растат без да се врзуваат за емисионо-интензивни технологии.
САД и следниот бран на LNG снабдување
Со компании како Venture Global, САД стануваат темел на глобалното снабдување со LNG. Нивниот проект Plaquemines LNG во Луизијана, кој е во изградба, ќе додаде 20 милиони тони годишен капацитет, значително зголемување на глобалната енергетска разновидност. Со модуларен пристап во градбата и флексибилни договорни модели, ваквите проекти го менуваат начинот на испорака на LNG, овозможувајќи брзина и прилагодливост на тесниот глобален пазар.
Благодарение на тоа, LNG товарите можат да одат таму каде што најмногу се потребни — во Европа во време на криза или во Азија во периоди на пик-побарувачка. На овој начин, американските производители го зајакнуваат отпорот на глобалните енергетски системи и ги заштитуваат пазарите од геополитички шокови.
LNG како катализатор за климата и системите
Тврдењето дека LNG ја одложува климатската агенда сè повеќе е во раскол со реалноста. Замена на јаглен со LNG веќе донесе огромни намалувања на емисиите — дури и до 50% во земји како Јапонија и Јужна Кореја. Во САД, токму преминот кон природен гас е најголемиот фактор за падот на емисиите од енергетскиот сектор во последниве две децении.
LNG, исто така, ги стабилизира електроенергетските мрежи и овозможува поголема интеграција на обновливи извори. Во САД, производството на гас спречило големи испади и обезбедило рамнотежа со соларната и ветерната енергија. Оваа балансирачка улога ќе стане уште поважна со растот на електрификацијата и експоненцијалниот пораст на дата-центрите напојувани од вештачка интелигенција.
Од мост до темел
Како што глобалната енергетска транзиција влегува во нова фаза, со повисока побарувачка, поголема комплексност и итна потреба за климатска акција, LNG се наметнува не само како премин, туку како темел. За креаторите на политики, инвеститорите и потрошувачите, LNG нуди нешто ретко во денешната енергетска дебата: сигурност.
Џозеф МекМонигл
Претседател и извршен директор на Глобалниот центар за енергетска анализа
Извор: EnergyConnects
