Европа ја зацврстува енергетската независност со 29 ЛНГ терминали

Европа во 2025 година влегува со најсилна досега мрежа на терминали за течен природен гас (ЛНГ). На континентот моментално функционираат 29 големи терминали со комбиниран капацитет од речиси 400 милијарди кубни метри гас годишно, што претставува историски чекор во намалување на зависноста од рускиот гас и создавање поотпорен енергетски систем.

Овие терминали, распоредени долж Северното Море, Балтикот и Медитеранот, се претвораат во главни порти низ кои пристигнуваат ЛНГ танкерите. Велика Британија располага со најголемиот по капацитет – „Grain LNG“ со 16,8 bcm годишно, додека „South Hook“ и „Dragon LNG“ дополнително ја засилуваат позицијата на земјата како центар за увоз. Шпанија има шест терминали што заедно ја прават еден од најсилните ЛНГ хабови во Европа, а Франција и Италија управуваат со по седум објекти секоја, со што ги обезбедуваат своите пазари и регионалната дистрибуција.

Источна Европа, која традиционално беше најзависна од рускиот гас, во последниве години инвестираше агресивно во диверзификација. Полска го прошири терминалот „Świnoujście“ на 8,3 bcm и го претвори во најоптоварен објект во Унијата, со искористеност од 96% и очекувани рекордни 75–80 пристигнувања на танкери во текот на оваа година. Хрватскиот терминал на Крк, со речиси 95% искористеност, стана клучна точка за снабдување на Балканот, додека Литванија и Грција го зацврстија снабдувањето преку Клајпеда и Ревитуса. Германија, пак, за помалку од две години изгради повеќе пловечки терминали во Вилхелмсхафен, Брунсбител и Мукран, со што ја надополни празнината што ја остави недостигот од руски гасоводи.

Сите овие вложувања се одразуваат и во бројките за увоз. Во првата половина на 2025 година Европа прими 66,4 милиони тони ЛНГ, што одговара на 87–90 bcm природен гас – раст од 21% во однос на истиот период во 2024 година. САД се убедливо најголем снабдувач со речиси половина од вкупниот увоз, додека Катар учествува со околу 11%, а Русија, и покрај политичките тензии, сè уште обезбедува 16–17%. Алжир, Норвешка и Нигерија даваат дополнителни количества што ја заокружуваат сликата на една диверзифицирана, но и натаму чувствителна структура на снабдување.

Експертите предупредуваат дека стабилноста на европските пазари сè повеќе зависи од ЛНГ инфраструктурата. Со речиси 400 bcm капацитет, терминалите стануваат алатка не само за сигурност, туку и за преговарачка моќ на Унијата во глобалната конкуренција. Тие обезбедуваат флексибилност за брзо пренасочување на увозот кон различни извори, но и создаваат основа за идно интегрирање на нискојаглеродни и обновливи гасови во системот.

Оваа континентална мрежа, следена и документирана преку базата на Gas Infrastructure Europe (GIE), покажува дека Европа повеќе не е пасивен примател на енергенси, туку активно гради сопствена сигурност и влијание. Со проширување на капацитетите, зголемена искористеност и нови проекти за пловечки терминали, ЕУ се позиционира како еден од клучните играчи во глобалната ЛНГ економија.

29-те оперативни ЛНГ терминали во Европа во 2025 година и нивниот приближен годишен капацитет за регасификација:

Енергетика 24