Њујорк. 25 септември 2025 – Американскиот претседател Доналд Трамп на Генералното собрание на Обединетите нации ги упати силен повик до европските држави да ја прекинат набавката на руска нафта и гас и да воведат царини кон земјите што продолжуваат со трговијата со Москва.
„Тие мора веднаш да прекинат со сите енергетски набавки од Русија,“ изјави Трамп во вторникот пред светските лидери, додавајќи дека САД се подготвени да воведат „моќни секундарни санкции“ за да се стави крај на војната во Украина. „Но за тие санкции да бидат ефикасни, Европа мора да застане со нас,“ предупреди тој.
Трамп, кој во последните недели повеќепати зборуваше за енергетската зависност на Европа, порача дека земјите-членки на НАТО мора да бидат поодлучни, а во однос на Унгарија најави дека лично ќе се обиде да го убеди премиерот Виктор Орбан да престане да купува руска нафта. „Тој е мој пријател и мислам дека ако разговарам со него, може да попушти,“ изјави Трамп.
Европската унија веќе има усвоено стратегија за постепено намалување на зависноста од руските енергенси. Според најновиот предлог на Европската комисија, увозот на течен природен гас (ЛНГ) од Русија треба целосно да се прекине до 1 јануари 2027 година – една година порано од првичниот план.
Претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лејен, се согласи со американскиот став: „Претседателот Трамп е апсолутно во право. Ние веќе масовно ги намаливме испораките од Русија, но мора да го завршиме и последниот дел од работата,“ порача таа.
Според официјалните податоци, зависноста на ЕУ од руски гас е намалена од 45% во 2021 година на околу 15% денеска. Руската нафта и јаглен, со исклучок на неколку земји, речиси целосно се исфрлени од европскиот енергетски систем.
И покрај санкциите, Русија продолжува да извезува значителни количини сурова нафта. Најголеми купувачи во рамките на НАТО се Турција, Унгарија и Словачка. Според податоци на S&P Global Commodities at Sea, Турција минатата година увезувала во просек 330.000 барели дневно. Дел од суровата нафта и понатаму тече и преку нафтоводот „Дружба“, најмногу кон Унгарија и Словачка.
На маргините на собранието во Њујорк, директорката за енергетика во Европската комисија, Дите Јуул Јоргенсен, нагласи дека Европа не само што се одвикнува од руската енергија, туку и работи на создавање на стабилен пазар што ќе биде привлечен за американски и други инвеститори.
„Имаме интерес да ги поедноставиме регулативите, да обезбедиме предвидлива рамка за инвестиции и да покажеме дека Европа е отворена за бизнис,“ рече таа, додавајќи дека унијата е подготвена за тесна координација со САД во областа на енергијата и климатските политики.
Извор: Spglobal.com
