Русија во 2025 година бележи силен раст на извозот на природен гас и деривати кон азиските пазари, особено кон Кина, Централна Азија и Авганистан, како дел од стратегијата за пренасочување на енергетските текови поради западните санкции. Истовремено, Москва ги одложи амбициозните цели за производство на течен природен гас (ЛНГ), признавајќи дека западните санкции сериозно го ограничуваат развојот на нови капацитети во овој домен.
Државната компанија „Гаспром“ годинава испорача околу 38,8 милијарди кубни метри природен гас во Кина преку гасоводот „Сила на Сибир“, што претставува зголемување од речиси една петтина во однос на 2024 година. Според извршниот директор Алексеј Милер, испораките не само што ја достигнале договорената цел од 38 милијарди кубни метри, туку ја надминале за околу 800 милиони кубни метри, со што е надминат и проектираниот годишен капацитет на гасоводот. Русија започна со испораки кон Кина преку овој систем кон крајот на 2019 година, а Пекинг останува клучен пазар за рускиот цевководен гас.
Покрај природниот гас, Русија значително го зголеми и извозот на течен нафтен гас (ТНГ) – пропан и бутан – кон Централна Азија и Авганистан. Во периодот јануари–ноември, извозот кон овие пазари достигнал над еден милион тони, што е речиси двојно повеќе во споредба со истиот период лани. Според трговски извори, овие земји сега апсорбираат околу 36% од вкупниот руски извоз на LPG, наспроти 19% во 2024 година. Зголемувањето доаѓа откако Европската унија во декември 2024 година воведе ограничувања за увоз на руски ТНГ поради војната во Украина.
Авганистан се наметна како најголем купувач на руски ТНГ во регионот, со испораки од околу 418.000 тони во првите 11 месеци од годината, што е раст од околу 50%. Дел од овој раст се должи на намалените испораки од Иран, кој е под американски санкции, а дополнителен политички сигнал беше и одлуката на Москва да ги прифати акредитивите на новиот авганистански амбасадор, со што Русија стана првата земја што формално ја призна владата на Талибанците.
Наспроти растот на извозот кон Азија, Русија се соочува со сериозни пречки во развојот на ЛНГ-секторот. Заменик-премиерот Александар Новак изјави дека целта за годишно производство од 100 милиони тони ЛНГ ќе биде одложена за неколку години поради санкциите што ги погодија клучните проекти, вклучително и „Арктик ЛНГ 2“. Според ревидираната владина стратегија, Русија до 2030 година планира производство од 90 до 105 милиони тони ЛНГ, а до 2036 година од 110 до 130 милиони тони.
Иако производството на ЛНГ во 2024 година порасна за 5,4% на 34,7 милиони тони, растот останува под очекувањата, додека конкурентскиот притисок од САД и Катар се засилува. Дополнителен удар претставува и најавената забрана за увоз на руски ЛНГ во Европската унија од 2027 година, што уште повеќе ја насочува руската енергетска стратегија кон азиските пазари.
Енергетика 24
