Загреб. 19 декември 2025 – Хрватската енергетика во текот на 2025 година доби појасна рамка и постабилен развоен правец, оцени Секторот за индустрија и одржлив развој при Хрватската стопанска комора (ХГК) на предновогодишната средба на клучните учесници во енергетскиот сектор, одржана на 18 декември во Загреб. Оценката се темели на анкета спроведена меѓу членките на здруженијата што ги покриваат областите на енергетиката во рамки на ХГК.
Како три клучни настани што ја одбележаа годината се издвојуваат усвојувањето на ажурираниот Национален енергетски и климатски план (НЕЦП), надминувањето на границата од 1 гигават инсталирана моќност во соларни електрани и зајакнувањето на безбедноста на снабдувањето со енергија преку понатамошен развој на гасната инфраструктура. Според ХГК, ажурираниот НЕЦП испраќа појасен сигнал за насоката во која се движи хрватската енергетика и овозможува поголема предвидливост за планирање долгорочни инвестиции во обновливи извори, електроенергетската мрежа и нови технологии.
Директорката на Секторот за индустрија и одржлив развој, Марија Шќулац, истакна дека енергетскиот сектор има потреба од стабилна и предвидлива регулаторна рамка, а НЕЦП претставува значаен чекор кон системско и долгорочно планирање на инвестициите, наместо нивен стихиен развој. Таа нагласи дека спроведувањето на планот ќе зависи и од операторите на електроенергетските мрежи, но дека без ваков стратешки документ спроведувањето на енергетската транзиција не би било возможно.
Како особено значаен настан се истакнува и надминувањето на „психолошката“ граница од 1 GW инсталирана моќност во соларни електрани, што се оценува како доказ за силниот интерес кај граѓаните и деловната заедница за користење на сончевата енергија. И покрај бројните предизвици, како ограничениот капацитет на електроенергетската мрежа и сложените административни постапки, развојот на обновливите извори продолжува, а во наредниот период се очекува и засилен развој на батериски системи за складирање електрична енергија.
Третиот клучен сегмент е зајакнувањето на безбедноста на снабдувањето со енергија преку продолжување на инвестициите во гасната инфраструктура, при што особено се истакнува проширувањето на терминалот за течен природен гас (ЛНГ) на островот Крк. Според ХГК, тоа ја позиционира Хрватска поволно не само енергетски, туку и геополитички. Истовремено, сè поголемо внимание се посветува и на геотермалната енергија како стабилен базен извор, особено во секторот на топлинарството, иако бројот на реализирани проекти засега останува ограничен.
Од ХГК предупредуваат дека, и покрај позитивните трендови, остануваат значајни предизвици, меѓу кои сложениот регулаторен и административен систем, недоволните инвестиции во електроенергетската мрежа во изминатите години и трошоците на енергетската транзиција што ќе ги почувствуваат и стопанството и граѓаните. Овие трошоци, поврзани со декарбонизацијата, приспособувањето на деловните процеси и воведувањето нови технологии, особено ќе влијаат врз енергетски интензивните дејности и ја отвораат темата за конкурентноста на економијата.
Потпретседателот на ХГК за индустрија и одржлив развој, Томислав Радош, нагласи дека прифатливите и стабилни цени на енергијата се прашање од национален економски интерес и дека енергетската политика мора да го штити стопанството, работните места и конкурентноста на претпријатијата. Според него, енергетската транзиција треба да биде одговорна и постепена, со балансирање меѓу развојот на обновливите извори и сигурноста на снабдувањето, а во 2026 година се очекува поголем фокус на домашното производство на енергија и поголема предвидливост на пазарот.
Извор: Forbes.dnevnik.hr
