Согласно најновиот Годишен извештај за имплементација 2025 на Енергетската заедница, Македонија се вбројува меѓу најнапредните земји во регионот во спроведувањето енергетски реформи. Со постигната оценка од 63%, земјата е значително над просекот на Енергетската заедница од 53% и покажува стабилен раст во клучните области како пазарната либерализација, обновливите извори и заштитата на потрошувачите .
Во текот на 2025 година, Македонија ја модернизираше регулативата со усвојување нов Енергетски закон кој ги приближува националните правила до европското законодавство. Новиот закон ги поттикнува конкуренцијата и активното учество на потрошувачите, воведувајќи концепти како енергетски заедници, агрегација и динамички цени. Пазарот на електрична енергија покажува растечка зрелост: активни се 21 снабдувач, а само во 2024 година се реализирани над 10.500 промени на снабдувач. Платформата Switch.mk беше надградена и веќе овозможува споредба и на динамички понуди, што е важно за промоција на конкуренција и транспарентност .
Паралелно, земјата направи исчекор во заштитата на ранливите домаќинства преку две национални програми: финансиска поддршка за зимските сметки и субвенции за инвестиции во енергетска ефикасност и обновливи технологии. Во 2025 година започна дистрибуција на 6.000 инвертер клима-уреди за граѓани со низок приход, со буџет од три милиони евра. Статистиката покажува дека енергетската ранливост и натаму е значаен предизвик, со 30,7% домаќинства кои не можат да обезбедат соодветно затоплување, но државните мерки значително го ублажуваат товарот врз најзагрозените групи .
Во делот на обновливите извори, Македонија воспостави електронски регистар за гаранции на потекло (ГО), кој од април 2025 е оперативен и ги зголемува транспарентноста и довербата на инвеститорите во зелената енергија. Ова е важен чекор за интеграција со европските пазари и за развој на домашно производство на чиста енергија . Во енергетската ефикасност, новата законска рамка е усогласена со европските директиви и веќе се спроведува тригодишниот план за реновирање на јавните објекти со годишна обврска од 3% .
Иако земјата бележи напредок, извештајот укажува на потребата од забрзано воспоставување на системот за мониторинг, верификација и известување на емисиите (MRVA), кој засега не е имплементиран, како и редовно подготвување извештаи за сигурност на снабдување со електрична енергија.
Во поширок регионален контекст, Македонија е веднаш зад најуспешната Молдавија. Молдавија со 74% останува најдобро рангирана земја, особено благодарение на силниот напредок во декарбонизацијата и сигурноста на снабдувањето. Србија и Македонија го делат второто место со 63% и покажуваат најголем реформски замав во Западен Балкан, додека Црна Гора со 58% и Албанија со 50% имаат умерен напредок. Косово (46%) и особено Босна и Херцеговина (26%) значително заостануваат, што го продлабочува јазот меѓу земјите од регионот .
Извештајот недвосмислено ја позиционира Македонија како еден од најконзистентните реформски партнери на Енергетската заедница. Со продолжување на тековните реформи и затворање на преостанатите празнини, особено во климатската регулатива и сигурноста на снабдувањето, земјата може да стане меѓу првите во регионот што ќе ги исполни условите за целосна интеграција во европскиот енергетски пазар.
| Област | Оценка 2025 | Клучен напредок |
| Вкупна имплементација | 63% | Македонија е над ЕЗ просекот (53%) и меѓу најуспешните земји во регионот. |
| Пазари и интеграција | 61% | Нов Енергетски закон; 21 активен снабдувач; 10.553 промени на снабдувач; унапредена Switch.mk со динамички понуди; вклучени 17 агрегатори. |
| Декарбонизација / ВЕИ | 50% | Воспоставен електронски регистар за гаранции на потекло (ГО); потребна е транспозиција на REDII критериумите за одржливост. |
| Енергетска ефикасност | 52% | Усвоен нов Закон за енергетска ефикасност; 3% годишна обврска за реновирање на државни згради; усвоен трогодишен план. |
| Емисии / ETS / MRVA | 0% | Подготвени нацрт-закони за MRVA, но не се усвоени; нема имплементација на мониторинг и верификација. |
| Сигурност на снабдување | 41% | Делумна транспозиција на Регулативата 2019/941; нема редовни извештаи за сигурност; потребни планови за ризик-подготвеност. |
| Заштита на потрошувачи / Енергетска сиромаштија | (дел од пазарниот сегмент) | Две национални програми; субвенции за сметки; поддршка за ВЕИ и ефикасност; 6.000 инвертери за ранливи домаќинства. |
| Институции / Регулатори | 76% | MEPSO сертифициран TSO; активна регулаторна функција; нова сертификација покрената во 2025. |
Извор: Energy-community.org
