Брисел. 21 мај 2025 — Европската комисија започна нова координирана иницијатива за поставување на енергетската ефикасност како клучен елемент во економските и енергетските стратегии на ЕУ. Како прв чекор во оваа насока, вчера беа одржани два значајни настани: Првото Генерално собрание на Европската коалиција за финансирање на енергетска ефикасност и Дијалог на високо ниво со индустриски лидери од ЕУ.
На Генералното собрание, основачите на Коалицијата – Европската комисија, земјите-членки и водечки финансиски институции, ја потврдија својата заложба за мобилизирање приватен капитал за инвестиции во енергетска ефикасност. Беше усвоена програма за работа за 2025 година и беа разгледани насоки за поттикнување ефикасни решенија во индустрискиот екосистем на ЕУ.
Присутните поделија примери на успешни проекти, од подобрување на изолацијата на индустриски објекти, до автоматизација и високо-ефикасни системи за греење, вентилација и климатизација (HVAC) со искористување на отпадна топлина. 
Меѓу клучните приоритети на Коалицијата се формирањето национални хабови за надминување на административни и пазарни пречки, развој на проектни платформи и воведување иновативни трипартитни договори меѓу државите, финансиерите и инвеститорите.
Покрај нов повик до финансиски институции, Коалицијата ќе отвори повик и кон индустриски партнери и снабдувачи и корисници на енергетски ефикасни решенија со цел да се зајакне индустрискиот придонес.
Од друга страна, за време на Дијалогот на високо ниво, Комисијата и претставници од индустријата ги идентификуваа главните пречки за пошироко спроведување на мерките за енергетска ефикасност, како што се финансиските бариери, техничките ограничувања и неусогласените регулативи. Врз основа на овие дискусии, Комисијата се обврза да работи на конкретни чекори за отстранување на овие пречки и забрзување на инвестициите.
Енергетската ефикасност се профилира како клучна алатка за зајакнување на конкурентноста, енергетската безбедност и климатската транзиција на Европа. Благодарение на досегашните напори, денешната енергетска потрошувачка во ЕУ е 27% пониска отколку што би била без мерките за ефикасност, еквивалент на потрошувачката на Франција, Холандија, Австрија и Финска заедно.
- Секое зголемување на енергетската ефикасност за 1% значи 2,6% намалување на увозот на гас
- Паметното користење на енергијата (на пр., избегнување на потрошувачка во пик-часови) може да ги намали потребите за инвестиции во електричната мрежа за до 35%
- До 2040 година, благодарение на мерките за енергетска ефикасност, увозната сметка за фосилни горива на ЕУ може да се намали за 70 милијарди евра
До крајот на 2025 година се очекува националните хабови да бидат целосно функционални, а Коалицијата ќе продолжи со проширување, особено со вклучување на индустриски партнери. Комисијата ќе продолжи да обезбедува поддршка за имплементација на директивите за енергетска ефикасност и енергетска ефикасност на зградите во земјите-членки.
Наредните значајни настани ќе бидат одржани за време на Европската недела на одржлива енергија (10–12 јуни 2025) и на Глобалната конференција за енергетска ефикасност на Меѓународната енергетска агенција (12–13 јуни), каде ќе се продолжи со глобалната соработка за постигнување на климатските и енергетските цели.
Извор: Европска Комисија
