Брисел, 26 јули 2025 (Ројтерс) – Европскиот парламент разгледува иницијатива за забрзување на прекинувањето на увозот на руски гас, со цел целосното укинување да стапи на сила до 1 јануари 2027 година, односно една година порано од првичниот предлог на Европската комисија, покажуваат документи во кои имаше увид агенцијата Ројтерс.
Овој предлог е дел од пошироките подготовки на институциите на Европската Унија за преговори околу правно обврзувачката забрана за увоз на руски гас. Претходно, Европската комисија предложи постепено укинување до почетокот на 2028 година, но двајца европратеници – Инесе Ваидере од Европската народна партија и Виле Ниинисто од Зелените – бараат тој рок да се помести една година порано.
Иако се смета дека е малку веројатно земјите-членки да се согласат на скратување на рокот, според дипломати од ЕУ, Европскиот парламент може да го искористи овој предлог како преговарачки адут за да обезбеди дополнителни услови во финалниот договор.
Меѓу предложените дополнувања се вклучува и предлогот на Ваидере, со кој се бара воведување строги казни за компании што би ја прекршиле забраната, вклучително и можноста за одземање лиценци за тргување со енергенси. Ниинисто, пак, предлага целосна забрана и за увоз на руска нафта, почнувајќи од 1 јануари 2027 година – мерка што не е вклучена во предлогот на Комисијата.
Европскиот парламент ќе ја утврди својата преговарачка позиција со гласање наесен, по што ќе следат преговори со земјите-членки. За конечниот договор ќе биде потребна согласност и од Парламентот и од квалификувано мнозинство земји-членки, што значи дека Унгарија и Словачка, кои сè уште увезуваат руски гас преку цевководи, нема да можат самостојно да го блокираат договорот.
Европската Унија реши да стави крај на долгогодишната енергетска зависност од Русија по инвазијата врз Украина во 2022 година. Според предложената забрана, новите и краткорочни договори за руски гас би биле прекинати уште од почетокот на 2026 година.
Минатата година, околу 19% од гасот во ЕУ доаѓаше од Русија, главно преку гасоводот „Турски тек“ и испораки на течен природен гас (ЛНГ). Се очекува овој удел да се намали на 13% во 2025 година, што е значително помалку од приближно 45% пред 2022 година.
Извор: Ројтерс
