Брисел. 30 август 2025 – Европската комисија започна јавна консултација за новата стратегија за греење и ладење, која ќе биде објавена во првиот квартал од 2026 година. Секторот е клучен за енергетската безбедност и климатската политика, бидејќи учествува со речиси 50% од вкупната потрошувачка на енергија во ЕУ, а кај домаќинствата дури 60% од енергијата се троши за овие намени.
И покрај растот на обновливите извори, околу 70% од енергијата за греење и ладење и понатаму доаѓа од фосилни горива, главно природен гас. Биомасата, особено дрвото за огрев, останува доминантен обновлив извор, но честопати предизвикува загадување на воздухот.
Пазарот на топлински пумпи, иако во пораст во последните години, сега покажува застој поради високите цени на електричната енергија во однос на гасот. Истовремено, потенцијалот за геотермална и сончева енергија, како и за искористување на отпадната топлина, останува недоволно искористен.
Во индустријата, каде што греењето сочинува 60% од потрошувачката на енергија, трошоците за фосилни горива дополнително ја намалуваат конкурентноста. Ладењето, пак, станува нов предизвик поради климатските промени, топлотните бранови и растечката побарувачка од дата-центрите.
Комисијата укажува на сериозни пречки за декарбонизација – високи трошоци за нови технологии, инфраструктурни ограничувања и ниска свесност кај граѓаните. Потребна е модернизација на системите за централно греење, развој на складирање топлина и стимули за европското производство и иновации.
Новата стратегија, според Комисијата, треба да обезбеди достапно, сигурно и чисто греење и ладење, со придобивки како намалување на зависноста од фосилни горива, подобар квалитет на воздухот и пониски трошоци за домаќинствата и бизнисите.
Јавната консултација ќе трае 12 недели и е дел од пошироката иницијатива за интеграција на енергетскиот систем, во рамките на планот REPowerEU.
Извор: Европска комисија
