Белград. 15 октомври 2025 – Европската унија официјално ја покани Србија да се приклучи на европската иницијатива за заедничка набавка на гас, објави претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лејен за време на нејзината посета на Белград. Целта на иницијативата е да се зајакне енергетската безбедност на земјите во регионот и да се намали зависноста од руските фосилни горива.
„Со приклучувањето на Србија кон европскиот енергетски пазар обезбедуваме сигурност за српските домаќинства во претстојната зима,“ изјави фон дер Лејен по средбата со српскиот претседател Александар Вучиќ.
ЕУ ја воспостави платформата за заедничка набавка на гас во 2023 година, како одговор на енергетската криза предизвикана од намалените руски испораки во 2022 година. Унијата планира целосно да го прекине увозот на руска нафта и гас до јануари 2028 година, со цел да го ограничи финансирањето на воените активности на Москва во Украина.
Србија, која околу 80% од своите потреби за природен гас ги обезбедува од Русија, е земја-кандидат за членство во ЕУ, но има длабоки економски и политички врски со Кремљ. Фон дер Лејен ја повика владата во Белград да ја усогласи својата надворешна и енергетска политика со европските стандарди, вклучително и воведување санкции против Русија.
Засега не е познато дали Србија официјално се приклучила на заедничката платформа. Министерството за енергетика претходно соопшти дека до крајот на 2027 година ќе работи на интеграција на националните пазари за гас и електрична енергија со оние на Европската унија.
Посетата на фон дер Лејен доаѓа само неколку дена по воведувањето на американските санкции за руската нафтена компанија НИС, која делува во Србија, што доведе до прекин на испораките на сурова нафта од Хрватска и загриженост дека единствената српска рафинерија би можела да ја прекине работата.
Претседателот Вучиќ изјави дека Србија има доволни резерви на нафта и гас за претстојната зима, но призна дека земјата се соочува со сериозни ризици на подолг рок.
„Нашата цел е да ги диверзифицираме енергетските извори и да изградиме нови гасоводи кон Македонија и Романија. Сепак, зимата нема да биде лесна,“ рече Вучиќ.
Извор: Ројтерс
