Лондон. 18 јули 2025 – САД го предводат глобалното производство на нафта со речиси една петтина од вкупниот дневен излез, покажуваат најновите податоци на Energy Institute. Извештајот кој го прикажува дневното производство во милиони барели открива дека само пет држави произведуваат повеќе од половина од светската нафта, обликувајќи ги енергетските пазари, цените и геополитиката.
Со 19,4 милиони барели дневно, САД се на првото место со 20% удел во вкупното светско производство. Следуваат Саудиска Арабија (11,4 милиони барели, 12%) и Русија (11,1 милион, 12%), кои преку координација во рамки на ОПЕК+ имаат клучна улога во стабилизирањето на цените на нафтата.
Во топ 5 се наоѓаат и Канада (5,7 милиони барели, 6%) и Иран (4,6 милиони, 5%), со што овие пет земји заеднички произведуваат преку 55% од светската понуда на нафта.
Најголеми производители на нафта во светот:
| Држава | Барели на ден | Удел |
|---|---|---|
| САД | 19,4 милиони | 20% |
| Саудиска Арабија | 11,4 милиони | 12% |
| Русија | 11,1 милиони | 12% |
| Канада | 5,7 милиони | 6% |
| Иран | 4,6 милиони | 5% |
| Ирак | 4,4 милиони | 5% |
| Кина | 4,2 милиони | 4% |
| Бразил | 3,5 милиони | 4% |
| Обединети Арапски Емирати | 3,9 милиони | 4% |
| Кувајт | 2,9 милиони | 3% |
| Казахстан | 1,9 милиони | 2% |
| Мексико | 2,0 милиони | 2% |
| Норвешка | 2,0 милиони | 2% |
| Други | 19,4 милиони | 20% |
| Вкупно | 96,4 милиони | 100% |
Американското нафтено производство доживеа најголем раст благодарение на напредокот во хидраулично кршење (фракинг) и хоризонтално дупчење, особено во богатите региони како Пермијан и Бакен. Според Американската енергетска администрација, производството бележи годишен раст од околу 5% во последните пет години. САД веќе се нето-извозник на нафтени деривати.
Од друга страна, Саудиска Арабија, благодарение на резервите со ниски трошоци за експлоатација, има можност да реагира на пазарни шокови, додека Русија инвестира во проширување на своите нафтоводи и Арктички полиња за да ја задоволи побарувачката. Двете земји имаат клучна улога преку договорите во ОПЕК+ и управувањето со нивните стратешки резерви.
Освен погоре споменатите, земји како Канада, Иран, Бразил, Кина и Ирак стануваат се позначајни фактори. Канадските нафтени песоци во Алберта, на пример, го обезбедуваат четврто место на Канада со 5,7 милиони барели дневно. Според Rystad Energy, повеќе проекти за проширување се веќе одобрени и се очекува производството дополнително да расте до крајот на деценијата.
Светското производство на нафта е концентрирано во рацете на неколку големи играчи, чие делување директно влијае врз цените, стабилноста и енергетската безбедност. САД, Саудиска Арабија и Русија остануваат во срцето на глобалниот енергетски баланс, додека нови сили сè повеќе ја зголемуваат својата улога на пазарот.
Извор: Energy Institute
