Цената на големите батериски системи за складирање електрична енергија (BESS) драстично се намали и достигна рекордно ниско ниво од околу 125 долари по киловат-час, покажува најновиот извештај на енергетскиот аналитички центар Ember. Намалувањето, потврдено преку аукции во Италија, Индија и Саудиска Арабија и преку интервјуа со развивачи и инженери, го означува најбрзиот пад на трошоците во историјата на технологијата.
Од вкупната вредност на проектите, околу 75 долари по kWh се однесуваат на опрема произведена во Кина, додека околу 50 долари се трошат за инсталација и приклучување кон електричната мрежа. Понудите од последните аукции ја потврдуваат новата реалност: проектите Тубук и Хаил во Саудиска Арабија се договорени за околу 120 долари/kWh, италијанската MACSE аукција исто така укажува на слични трошоци, а индиските проекти, дополнително потпомогнати со субвенции, дури и на пониски.
Падот на цените не е ограничен само на опремата. Високата конкуренција, забрзаното фабричко производство и подобрувањето на батериската технологија значително ги намалија и оперативните трошоци. LFP-ќелиите, кои се доминантни во складирањето, во Кина веќе се продаваат за околу 40 долари/kWh, што дополнително го турка секторот кон пониски цени.
Со ваквите трошоци, нивоизрамнетиот трошок на складирање (LCOS) се спушта на околу 65 долари за мегават-час. Експертите велат дека оваа цена ја одразува не само поевтинетата опрема, туку и значително подолгиот животен век на батериите, повисоката ефикасност, пониските каматни стапки и стабилните приходи обезбедени преку аукции и долгорочни договори. Според анализата, модерните системи овозможуваат животен век од најмалку 20 години, ефикасност од 90 проценти и минимални оперативни трошоци.
Економската пресметка покажува дека батериите ја трансформираат соларната енергија во конкурентен, испорачлив извор и во ноќните часови. Доколку половина од дневното производство на соларните електрани се складира, конечната цена на испорачлива соларна енергија би изнесувала околу 76 долари/MWh, само 33 долари повеќе од цената на самата сончева енергија, која во 2024 година изнесуваше просечни 43 долари/MWh. Тоа е значително пониско од трошокот за производство на електрична енергија во нови гасни централи, особено во земји што зависат од увоз на течен природен гас.
Според Меѓународната енергетска агенција, во следната деценија околу 80% од растот на глобалната енергетска побарувачка ќе доаѓа од региони со високо соларно зрачење. За тие земји, новите цени на складирањето ја прават комбинацијата соларна енергија и батерии најисплатлива стратегија за задоволување на растечките потреби и намалување на увозната зависност.
Иако Кина и понатаму доминира во производството на батерии, засилените инвестиции во нови фабрики во Европа, Азија, САД и Блискиот Исток укажуваат на брза диверзификација на синџирите на снабдување. Притоа, околу 40% од вредноста на проектите останува локална, преку инженеринг, градба и приклучување, што создава дополнителни економски придобивки за земјите што инвестираат во складирање.
Аналитичарите на Ember заклучуваат дека батериското складирање веќе не е скапа, туку клучна и достапна технологија за транзиција кон чиста енергија. Со сегашните цени, соларната енергија повеќе не е евтина само преку ден: со батерии таа станува „електрична енергија по потреба“, подготвена да преземе значителен дел од идниот глобален раст на потрошувачката.
Извор: Ember-energy.org
