Лондон. 10 јуни 2025 – Британија ја избра компанијата Rolls-Royce SMR за изградба на првите мали модуларни нуклеарни реактори (SMR) во земјата, како дел од амбициозниот план за забрзување на декарбонизацијата на електроенергетската мрежа од средината на 2030-тите. Оваа одлука ја става Британија во центарот на вниманието како една од првите европски земји што инвестираат во оваа иновативна технологија.
Владата во вторникот објави инвестиција од 2,5 милијарди фунти (3,4 милијарди долари) за програмата за SMR во следните четири години, со цел да се постават темелите за развој на индустријата за мали нуклеарни реактори во Европа. За разлика од традиционалните нуклеарни централи, кои бараат повеќе од една деценија за изградба и често се соочуваат со административни одложувања, SMR-реакторите се компактни, со големина на две фудбалски игралишта и нивните делови можат да се произведуваат фабрички, што ги прави побрзи и поевтини за изградба.
Паралелно, владата најави и инвестиција од 14,2 милијарди фунти за изградба на големата нуклеарна централа Sizewell C во источна Англија, означувајќи го проектот како „најголемото проширување на нуклеарната енергија во една генерација“. 
Rolls-Royce SMR, во мнозинска сопственост на реномираната инженерска компанија Rolls-Royce, позната по производство на енергетски системи за британските нуклеарни подморници, ќе изгради три SMR единици.
Министерот за енергетика, Ед Милибанд, за Sky News изјави: „Изградбата на повеќе реактори овозможува намалување на трошоците, што е голема перспектива. Ова е клучно за енергетската сигурност, но и огромна можност за Британија“.
SMR-технологијата привлекува внимание ширум светот, со земји како САД, Канада, Романија и Чешка кои исто така истражуваат вакви проекти, што отвора потенцијал за значителен пазар доколку британскиот проект успее. Извршниот директор на Rolls-Royce, Туфан Ергинбилгиќ, изрази оптимизам дека Rolls-Royce SMR ќе доживее „значаен раст“.
Државната енергетска компанија Great British Energy – Nuclear планира да потпише договор со Rolls-Royce SMR и да избере локација за реакторите до крајот на годината, по добивањето на регулаторно одобрение. Според проценките, SMR-реакторите ќе создадат околу 3.000 работни места и ќе обезбедат електрична енергија за околу 3 милиони домаќинства кога ќе бидат поврзани на мрежата во средината на 2030-тите.
Rolls-Royce SMR ја доби довербата на владата по двегодишна конкуренција, победувајќи ги компаниите Westinghouse, Holtec Britain и GE-Hitachi Nuclear Energy, сојуз помеѓу General Electric и јапонската Hitachi.
Овој проект не само што ја зајакнува позицијата на Британија во глобалната трка за чиста енергија, туку и поставува основа за економски раст и енергетска независност во децениите што следат.
Извор: Gov.uk
