Колумна: Енергетска соработка меѓу ЕУ и САД: Градење на посилни врски во време на поделби

Дан Јоргенсен е комесар на Европската Унија за енергетика и домување. 

Кога се набљудува од европска перспектива кон Соединетите Американски Држави, преку пространиот Атлантски Океан, идентификувањето на нашите заеднички точки на поврзување не е секогаш едноставна задача.

Ова го осознав од лично искуство кога моите академски истражувања ме одведоа во Сиетл. На пример, брзо заклучив дека нашите концепти за „фудбал“ се значително различни. Исто така, согледав дека имаме различни перцепции за тоа што значи „голема“ порција храна. Една посета на локална пекарница ми откри дека дури и терминот „дански“ носи различни значења во нашите култури.

Advertisement

Меѓутоа, како што се приспособував на животот во Смарагдниот Град и, особено, како што запознавав соседи и градев пријателства, почнав да ги препознавам истите доблести што ги ценев кај мојот народ: почит кон трудољубивоста, скромноста и заедничките хумани вредности.

По многу години, додека го отпочнуваме новото поглавје во односите меѓу ЕУ и САД, некои во Европа го насочија погледот преку Атлантикот и почнаа да шпекулираат за можните разлики и поделби меѓу нас. Сепак, преземајќи ја функцијата комесар за енергетика и домување на Европската Унија, јас гледам дека нашите односи многу повеќе се дефинирани од заедничките интереси, отколку поделби.

Првенствено, нè обединува заедничката заложба за стабилен, безбеден и на правила заснован меѓународен поредок, во кој се бранат слободите и се почитуваат границите. Токму затоа ја изразивме нашата поддршка и солидарност со народот на Украина. Откако Русија ја започна незаконската агресија врз Украина, јас двапати ја посетив оваа земја. За време на тие посети, се сретнав со луѓе кои ги изгубиле своите семејства и домови, луѓе кои живеат без основни услови, како електрична енергија и греење. Всушност, во првите две години од војната, Украина загуби две третини од својот електричен капацитет поради немилосрдните руски напади. Обединетата поддршка од Европската Унија и Соединетите Американски Држави, вклучително преку рамката на Групата на седум плус (Г7+), претставува клучен фактор за зајакнување на енергетската безбедност на Украина. Одржувањето на оваа соработка во иднина, со цел поддршка на обновата и реформите во енергетскиот сектор на Украина, ќе биде подеднакво од суштинско значење.

Несомнено, во услови на геополитичка нестабилност, мораме да ги заштитиме и сопствените енергетски системи. Во овој контекст, соработката меѓу ЕУ и САД во областа на сајбер-безбедноста станува особено значајна. Дигитализацијата ги прави нашите енергетски системи поефикасни, доверливи и одржливи, но без соодветни мерки на заштита, таа може да ги изложи на зголемени ризици од злонамерни напади, чиј обем и зачестеност се во пораст. Овие предизвици мора да ги надминеме заедно, на пример, преку продолжување на учеството во дијалозите за сајбер-безбедност меѓу ЕУ и САД, како и преку состаноците на Групата на седум (Г7) посветени на сајбер-безбедноста на дигиталните енергетски инфраструктури.

Друг заеднички приоритет кој го споделуваме преку Атлантикот е обезбедувањето стабилни и безбедни извори на достапна енергија. Нашата цел е да ги намалиме трошоците за граѓаните и да ја зајакнеме конкурентноста на нашите компании. Во овој поглед, постојат низа области каде соработката е очигледно во наш заеднички интерес. На пример, течниот природен гас (LNG) од САД може да продолжи да игра клучна улога во остварувањето на целите на REPowerEU за постепено елиминирање на зависноста од руските енергетски резерви во ЕУ.

Централен елемент на оваа заедничка работа е диверзификацијата на изворите на енергија. Нуклеарната енергија, на пример, ќе остане составен дел од нашиот енергетски микс и значаен фактор во декарбонизацијата на нашите системи. Затоа, продолжувањето на долгогодишната соработка со САД во нуклеарниот сектор е приоритет – особено во насока на диверзификација на нуклеарното гориво и услугите, поттикнување инвестиции во мали модуларни реактори и зајакнување на лидерската улога на ЕУ и САД во развојот на нуклеарната фузија.

Исто така, мораме да ја продолжиме соработката во обезбедувањето критични суровини. Партнерството меѓу ЕУ и САД ни овозможува да обезбедиме неопходни минерали за нашите енергетски системи, да ги намалиме слабостите во синџирите на снабдување и да ги поддржиме одговорните економски чинители преку споделување на придобивките од новите енергетски технологии.

Гледано од долгорочна перспектива, ЕУ останува посветена на промовирањето на одржлива енергија и декарбонизација. Овие цели не ги следиме заради идеолошки убедувања, туку заради рационални причини. Од аспект на конкурентноста, ЕУ е светски лидер во клучни сегменти на чистите технологии, како што се ветерната енергија и топлинските пумпи. Исто така, предничиме во развојот на водородот, вклучително и електролизерите. Благодарение на напредокот во овие и други области на чистата енергија, уделот на обновливите извори во нашиот електричен микс порасна од 36% во 2021 година на 46% во 2024 година. Како што продолжуваме да ги спојуваме конкурентноста, иновациите и декарбонизацијата, овој удел ќе продолжи да расте, обезбедувајќи стабилна, безбедна и одржлива енергија по достапни цени за нашите граѓани.

ЕУ никогаш нема да ги затвори вратите пред меѓународните партнери кои се подготвени да се придружат на патот кон праведен, безбеден и одржлив глобален енергетски систем. Овој пат го избираме не затоа што е лесен, туку затоа што е неизбежен.

На сличен начин, пред идните предизвици, од клучно значење ќе биде да ги откриеме и зајакнеме нашите заеднички врски, каде и да се наоѓаат.

Извор:  https://www.atlanticcouncil.org/ 

Сподели:

Добивај ги најважните вести на е-маил

Со кликање на „Претплати се“, потврдувате дека сте ги прочитале и се согласувате со нашатаПолитика за приватност иУслови за употреба
Advertisement