Брисел. 07 мај 2025 – Глобалниот пазар на соларна енергија постигна рекордни бројки во 2024 година, со вкупно 597 GW нови фотоволтаични капацитети, покажува најновиот извештај на SolarPower Europe. Тоа претставува раст од 36% на годишно ниво, при што Кина е апсолутен лидер со 55% од сите новоинсталирани капацитети.
Со ова зголемување, вкупниот соларен капацитет на светско ниво достигна 2,2 TW, далеку над проценките на Меѓународната агенција за обновлива енергија (IRENA), која регистрираше 1,87 TW. Фотоволтаиците сочинуваат 81% од сите нови капацитети за обновлива електрична енергија во 2024 година, а нивното учество во глобалното производство на електрична енергија достигна 6,9% – речиси двојно повеќе отколку пред три години.
Меѓутоа, извештајот предупредува на потенцијално забавување во иднината. Според т.н. умерено сценарио, растот во 2025 ќе изнесува 10% (655 GW), а потоа ќе се движи во ниски двоцифрени стапки до 2029, со што вкупниот капацитет до крајот на деценијата би достигнал 7.1 TW – нешто над 60% од глобалната цел од 11 TW поставена на COP28. За да се стигне до амбициозната цел од 8 TW, ќе биде потребно просечно по 1 TW нови инсталации годишно, што значително ја надминува тековната динамика. 
Кина останува главен двигател, со 329 GW нов капацитет само во 2024, што е 55% од светскиот раст. Но, извештајот предупредува дека оваа концентрација создава геополитички и пазарни ризици, особено со оглед на тоа што други региони, како Блискиот Исток и Африка, бележат пад во инсталациите.
Во 2026 се очекува привремено забавување на глобалниот раст поради редизајн на пазарниот модел во Кина. Затоа, се бара поголема регионална рамнотежа и поддршка за растечките пазари, како Индија, која во 2024 ја удвои годишната инсталација и се позиционираше на трето место во светот.
Од друга страна, силен раст бележи и Турција, која додаде 8,5 GW во 2024 година – скок од 76%, со што годината ја заврши со вкупно 19,7 GW. Нејзиното учество во глобалното зголемување е 1,42%, доволно за седмо место во светот. Особено е значаен растот на соларни системи на покриви, кои сочинуваат 90% од новите инсталации.
Во извештајот се наведува дека во Турција активни се речиси 70 компании за производство на соларни панели, со вкупен производствен капацитет од над 40 GW, а производството на соларни ќелии достигна 2 GW годишно.
Во топ-10 земји по соларна енергија по жител, Грција е на шестото место со раст од 40,3%, достигнувајќи 964 W по жител. Лидери во оваа категорија се Австралија, Холандија и Германија.
Европа заврши со 407 GW инсталиран капацитет, од кои 338 GW се во рамки на ЕУ, што претставува раст од 23,9%. Според сценариото на SolarPower Europe, Унијата ќе достигне 797 GW до 2030 година, надминувајќи ја целта поставена со програмата REPowerEU (750 GW).
Во значаен пресврт, во 2024 соларната енергија за првпат ја надмина енергијата од јаглен во електричната мрежа на ЕУ, достигнувајќи повеќе од 10% од вкупното производство на струја. Во земји како Кипар, Грција, Унгарија и Шпанија, тој удел надмина 20%, а во некои дури 25%.
Германија останува водечки пазар во Европа, со капацитет од 101 GW, а Романија, потпомогната од владината поддршка, бележи раст од 67% во 2025.
Извор: SolarPower Europe
