Данскиот енергетски гигант поставува стандарди за корпоративна општествена одговорност со брза зелена транзиција, заштита на биодиверзитетот и поддршка на заедниците
Копенхаген. 29 март 2025 – Само пред десетина години, данската компанија Ørsted, тогаш позната како DONG Energy (Danish Oil and Natural Gas), беше типичен играч во светот на фосилните горива, со бизнис цврсто врзан за нафтата и гасот. Денес, овој дански енергетски колос не само што се искачи на тронот како најголем светски развивач на офшор ветерна енергија, туку и стана глобален симбол на корпоративна одговорност и лидер во борбата за одржлива иднина. Како успеа Ørsted да го направи овој зачудувачки пресврт и зошто неговата приказна инспирира милиони? Енергетика24.мк истражува.
Зелена метаморфоза: Од црно злато до чиста енергија
Трансформацијата на Ørsted започна во 2017 година, кога компанијата донесе радикална одлука да се ослободи од своето фосилно наследство и да се посвети на обновливите извори. Резултатите се навистина фасцинантни: за само осум години, Ørsted ги намали своите емисии на јаглерод за 86%, поставувајќи офшор ветерници со вкупен капацитет од преку 12 гигавати, доволно за да снабдат со електрична енергија повеќе од 20 милиони домови ширум светот. До крајот на 2025 година, компанијата ветува целосна јаглеродна неутралност – амбиција што малкумина ја сметаа за возможна пред само една деценија. 
„За нас, бизнис што ја гуши планетата нема место во иднината“, вели Мадс Нипер, првиот човек на Ørsted. „Одржливоста не е само парола – таа е нашата ДНК и основа на секоја одлука што ја носиме.“
Оваа филозофија го издигна Ørsted од традиционална енергетска компанија во вистински архитект на зелената револуција, а неговите проекти денес се протегаат од Северното Море до бреговите на САД и Азија.
Природата во фокусот: Енергија што лекува, а не уништува
За разлика од некои проекти за обновлива енергија што предизвикуваат контроверзии поради нарушувања на екосистемите, Ørsted оди неколку чекори понатаму. Компанијата не само што произведува чиста енергија, туку и активно ја обновува природата. Околу основите на своите офшор ветерници, Ørsted поставува вештачки гребени кои го оживуваат морскиот биодиверзитет, привлекувајќи риби и други организми во области каде животот претходно опаѓал. Истовремено, користи иновативни технологии за намалување на бучавата при изградбата, заштитувајќи ги чувствителните морски видови како китови и делфини од нарушувања.
Еден од најсмелите потези на Ørsted е ветувањето дека до 2030 година сите лопатки на нивните ветерници ќе бидат 100% рециклирачки. Ова е одговор на долгогодишниот проблем во индустријата, каде композитните материјали од турбините често завршуваат на депонии. „Не сакаме нашите решенија за климата да станат утрешен отпад“, велат од компанијата, покажувајќи ниво на предвидливост што ја издвојува од конкурентите.
Конкретен пример за овој пристап е проектот Hornsea 3 во Велика Британија, еден од најголемите офшор ветерни паркови во светот, каде Ørsted веќе имплементира мерки за заштита на локалните екосистеми, истовремено снабдувајќи чиста енергија за милиони домаќинства.
Луѓето не се заборавени: Праведна транзиција за сите
Зелената трансформација на Ørsted не е само технолошка – таа е и човечка. Компанијата вложува милиони во преквалификација на своите работници, овозможувајќи им на поранешните вработени во секторот за нафта и гас да се стекнат со нови вештини за работа во индустријата за обновлива енергија. Во Данска, на пример, стотици техничари кои некогаш работеле на нафтени платформи денес одржуваат ветерници во Северното Море. Оваа иницијатива не само што го намалува социјалниот отпор кон зелената транзиција, туку и создава модел што може да се копира ширум светот.
„Не градиме само ветерници – градиме иднина за нашите луѓе“, вели Нипер, истакнувајќи дека Ørsted веќе има обучено над 1.500 работници за нови зелени кариери од 2018 година наваму.
Светски лидер со поглед кон ѕвездите
Ørsted не случајно почнувајќи од 2020 година, три години по ред е прогласуван за најодржлива енергетска компанија во светот од Corporate Knights. Нивните резултати зборуваат сами за себе: во 2024 година, компанијата достигна оперативен капацитет од 15 гигавати, а до 2030 година планира да го зголеми на 50 гигавати – доволно за да снабди со енергија околу 60 милиони домови. Уште поважно, Ørsted си постави цел за нето-нула емисии до 2040 година, вклучувајќи ги и индиректните емисии од синџирот на снабдување, што е ретка и амбициозна заложба дури и меѓу зелените лидери.
Само во 2024 година, Ørsted заврши три големи проекти: ветерни паркови во Тајван, САД и Германија, со што го зацврсти своето присуство на три континенти. Овие успеси не останаа незабележани – аналитичарите предвидуваат дека компанијата ќе остане во врвот на индустријата барем уште една деценија.
Модел за иднината: Може ли светот да го следи?
Додека владите ширум светот се борат да ги исполнат ветувањата од Парискиот договор, Ørsted докажува дека бизнисот може да биде сојузник, а не пречка во борбата против климатските промени. Нивниот успех покажува дека профитабилноста и одржливоста не се спротивставени цели – во 2024 година, Ørsted забележа приходи од 12 милијарди евра, со раст од 15% во однос на претходната година, и покрај огромните инвестиции во зелени технологии.
Енергетика 24
