Скопје. 30 јануари 2025 – Македонија бележи значителен напредок во развојот на обновливите извори на енергија, со особен акцент на соларната енергија. Според последните податоци објавени од Bloomberg Adria, во текот на минатата година во Македонија биле издадени вкупно 299 лиценци за изградба на нови соларни електрани. Оваа бројка укажува на растечкиот интерес за искористување на сончевата енергија, како и на посветеноста на државата да ги исполни своите цели за енергетска транзиција и намалување на зависноста од фосилните горива.
Издавањето на овие лиценци доаѓа во време кога Македонија се соочува со предизвици поврзани со енергетската стабилност и високите цени на електричната енергија на меѓународните пазари. Сончевите електрани, кои се покажаа како економски исплатливо и еколошки одржливо решение, стануваат клучен дел од стратегијата за диверзификација на енергетските извори. Во 2024 година, земјата направи значителен чекор напред во привлекувањето инвестиции во овој сектор, благодарение на поволните климатски услови и поддршката од државните институции.
Експертите од енергетскиот сектор истакнуваат дека Македонија располага со голем потенцијал за соларна енергија, со оглед на просечното годишно сончево зрачење кое е меѓу највисоките во регионот. „Ова е позитивен сигнал дека земјата сериозно работи на својата енергетска иднина. Со 299 нови лиценци, се отвораат можности не само за производство на чиста енергија, туку и за создавање нови работни места и економски раст“, вели еден од аналитичарите во областа на обновливите извори. 
Иако точниот капацитет на новите соларни електрани сè уште не е официјално објавен, се проценува дека овие проекти би можеле значително да го зголемат уделот на обновливите извори во вкупното производство на електрична енергија во земјата. Претходните години покажаа дека ваквите иницијативи привлекуваат и домашни и странски инвеститори, а државата дополнително ги стимулира преку субвенции и поволни регулаторни рамки.
Сепак, предизвиците не изостануваат. Еден од клучните проблеми со кои се соочуваат инвеститорите е бирократијата во процесот на добивање дозволи, како и ограничената инфраструктура за поврзување на новите електрани со националната мрежа. Дополнително, експертите предупредуваат дека е неопходна поголема едукација на населението и локалните власти за да се обезбеди поддршка за овие проекти на терен.
Развојот на соларната енергија не само што придонесува за намалување на емисиите на стакленички гасови, туку и ја зајакнува енергетската независност на Македонија. Со оглед на геополитичките тензии и нестабилноста на пазарот на енергенси, инвестициите во обновливи извори се сметаат за стратешки потег. „Ова е иднината. Сонцето е бесплатен ресурс, а технологијата за негово искористување е сè подостапна. Македонија има шанса да стане лидер во регионот доколку продолжи со овој тренд“, коментираат од невладин сектор посветен на заштита на животната средина.
Издадените 299 лиценци во 2024 година се само почеток, велат од Министерството за економија. Планот е до 2030 година значителен дел од енергетските потреби на земјата да се покриваат преку обновливи извори, со посебен фокус на соларната и ветерната енергија. Во меѓувреме, локалните заедници веќе почнуваат да ги чувствуваат бенефитите, како што се подобрување на инфраструктурата и зголемена економска активност во руралните подрачја каде што се планира изградба на овие електрани.
Додека Македонија чекори кон позелена иднина, останува да се види колку брзо овие проекти ќе се реализираат и какво влијание ќе имаат врз секојдневниот живот на граѓаните. Едно е сигурно – сонцето над земјата сè повеќе се претвора во извор на надеж за одржлива и просперитетна економија.
Извор: Блумберг Адриа
